Φορολογία Δωρεών & Χορηγιών σε Αθλητικά Σωματεία

Ποιά η φορολογία δωρεάς ή χορηγίας σε αθλητικά σωματεία; Τι πρέπει να γνωρίζουν τόσο τα αθλητικά σωματεία όσο και χορηγοί ή δωρητές για τη φορολογία; Στο σημερινό μας άρθρο θα εξηγήσουμε ποιά είναι η φορολογική αντιμετώπιση Δωρεών & Χορηγιών σε Αθλητικά Σωματεία.

Δωρεά / Χορηγία σε αθλητικό σωματείο και φορολογία

Οι δωρεές και οι χορηγίες προς ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία αποτελούν συνήθεις τρόπους οικονομικής υποστήριξης του αθλητισμού από ιδιώτες και επιχειρήσεις. Παρά το κοινό τους στοιχείο – την παροχή χρημάτων ή αγαθών σε ένα σωματείο – υπάρχουν σημαντικές διαφορές στη φορολογική τους αντιμετώπιση. Στον παρόντα ενημερωτικό οδηγό παρουσιάζονται οι ισχύουσες διατάξεις της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας για δωρεές και χορηγίες σε αθλητικά σωματεία, τόσο για φυσικά πρόσωπα όσο και για νομικά πρόσωπα. Εξηγούμε ποιες δαπάνες εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα, τι ισχύει με τον ΦΠΑ, ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί το σωματείο για φοροαπαλλαγές, και παραθέτουμε αριθμητικά παραδείγματα για κάθε περίπτωση.

Δωρεά VS Χορηγία – Βασικές Έννοιες

Δωρεά: Πρόκειται για παροχή περιουσιακού στοιχείου (π.χ. χρηματικό ποσό) προς ένα πρόσωπο ή φορέα χωρίς αντάλλαγμα, δηλαδή χαριστικά. Νομικά, δωρεά υφίσταται όταν η συμφωνία γίνεται χωρίς οποιοδήποτε υλικό όφελος για τον δωρητή (άρθρο 496 ΑΚ)​. Στο πλαίσιο ενός αθλητικού σωματείου, δωρεά είναι η οικονομική ενίσχυση που παρέχεται χωρίς διαφημιστική προβολή ή άλλη αντιπαροχή από το σωματείο προς τον δωρητή.

Χορηγία: Η χορηγία είναι επίσης οικονομική παροχή προς ένα πρόσωπο ή φορέα, όμως ενδέχεται να συνδέεται με κάποια αντιπαροχή. Εάν η χορηγία δίνεται άνευ ανταλλάγματος, ουσιαστικά δεν διαφέρει από τη δωρεά​. Αντίθετα, όταν η χορηγία συνοδεύεται από αντάλλαγμα – συνήθως διαφήμιση ή προβολή του χορηγού (π.χ. λογότυπο σε εμφανίσεις, banner σε γήπεδο) – τότε αποτελεί μια αμφοτεροβαρή σύμβαση, δηλαδή μια μορφή συναλλαγής. Σε αυτή την περίπτωση το αθλητικό σωματείο παρέχει υπηρεσία διαφήμισης στον χορηγό.

Εν ολίγοις, δωρεά έχουμε όταν δεν υπάρχει ανταπόδοση (καθαρά φιλαθλητική ενίσχυση), ενώ χορηγία έχουμε όταν ο χορηγός λαμβάνει κάποιο όφελος προβολής. Η διάκριση αυτή είναι κρίσιμη, διότι καθορίζει τον τρόπο που θα φορολογηθούν τόσο ο δωρητής/χορηγός όσο και το σωματείο.

Φορολογική Αντιμετώπιση Δωρεών προς Αθλητικά Σωματεία | Δωρεά σε αθλητικό σωματείο

Οι δωρεές προς ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία έχουν συγκεκριμένες φορολογικές ρυθμίσεις, οι οποίες διαφέρουν για τον δωρητή (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) και για το ίδιο το σωματείο (δωρεοδόχο).

• Μη επιβολή ΦΠΑ ή χαρτοσήμου: Μια δωρεά δεν συνιστά συναλλαγή παροχής υπηρεσίας ή πώλησης, συνεπώς δεν υπόκειται σε ΦΠΑ​. Επίσης, οι δωρεές δεν επιβαρύνονται με τέλη χαρτοσήμου​. Το αθλητικό σωματείο, κατά την παραλαβή της δωρεάς, εκδίδει μια απλή απόδειξη είσπραξης (ειδικά εάν η δωρεά είναι επώνυμη) και καταχωρίζει το ποσό στα βιβλία του​.
• Φόρος δωρεάς: Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ποσά που δωρίζονται προς νομικά πρόσωπα (όπως σωματεία) μπορεί να υπόκεινται σε φόρο δωρεάς. Ειδικότερα, δωρεές έως 1.000 € απαλλάσσονται από φόρο δωρεάς, ενώ για το συνολικό ποσό που υπερβαίνει τα 1.000 € επιβάλλεται συμβολικός φόρος 0,5%​. Για παράδειγμα, δωρεά 5.000 € προς αθλητικό σωματείο θα επιφέρει φόρο δωρεάς 0,5% στο υπερβάλλον των 1.000 € (δηλ. 0,5% επί 4.000 € = 20 €). Ο φόρος αυτός καταβάλλεται από τον δωρεοδόχο (σωματείο) μέσω δήλωσης δωρεάς.

Για το Αθλητικό Σωματείο (Δωρεοδόχο)| Δωρεά σε σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα

Τα ερασιτεχνικά αθλητικά σωματεία συνήθως λειτουργούν ως μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα. Η φορολογική νομοθεσία προβλέπει ότι τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δεν φορολογούνται για τα έσοδα που αποκτούν κατά την εκπλήρωση του καταστατικού σκοπού τους​. Σε αυτά τα έσοδα περιλαμβάνονται ενδεικτικά οι συνδρομές και εισφορές μελών, τα έσοδα από εράνους, κρατικές επιχορηγήσεις, καθώς και οι δωρεές ή χορηγίες από ιδιώτες και επιχειρήσεις​. Εφόσον λοιπόν η δωρεά χρησιμοποιείται για την προαγωγή των αθλητικών σκοπών του σωματείου (π.χ. ενίσχυση των ερασιτεχνικών τμημάτων του, αγορά εξοπλισμού, διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων), το ποσό δεν υπόκειται σε φόρο εισοδήματος για το σωματείο.

Αντίθετα, εάν ένα σωματείο αποκτά έσοδα από δραστηριότητες εκτός του καταστατικού του σκοπού (π.χ. εμπορική εκμετάλλευση, λειτουργία κυλικείου, επαγγελματικές διοργανώσεις), αυτά τα έσοδα θεωρούνται φορολογητέα εισοδήματα​.

Για τον Δωρητή – Φυσικό Πρόσωπο

Για τα φυσικά πρόσωπα (ιδιώτες), οι δωρεές προς αθλητικά σωματεία δεν εκπίπτουν άμεσα από το φορολογητέο εισόδημα στην ετήσια δήλωση εισοδήματος​. Η δωρεά δεν αφαιρείται από το εισόδημα του δωρητή. Ωστόσο, ο νομοθέτης παρέχει ένα ειδικό φορολογικό κίνητρο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις:

• Μείωση φόρου 20% για δωρεές σε αναγνωρισμένα σωματεία: Εάν το αθλητικό σωματείο πληροί ορισμένες προϋποθέσεις (βλ. παρακάτω Προϋποθέσεις), η δωρεά αναγνωρίζεται για φορολογική ελάφρυνση. Συγκεκριμένα, το ποσό του φόρου εισοδήματος του ιδιώτη μειώνεται κατά 20% του ποσού της δωρεάς​. Αυτή η μείωση φόρου λειτουργεί σαν έκπτωση φόρου (taxcredit) και όχι σαν έκπτωση εισοδήματος. Για να εφαρμοστεί, οι δωρεές του φορολογούμενου πρέπει σωρευτικά να υπερβαίνουν τα 100 € μέσα στο έτος​. Επιπλέον, υπάρχει ανώτατο όριο: η συνολική αξία των δωρεών που λαμβάνονται υπόψη για τη μείωση φόρου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος του δωρητή​.

Παράδειγμα: Αν ένας μισθωτός έχει φορολογητέο εισόδημα 20.000 € και κάνει δωρεά 1.000 € σε αναγνωρισμένο αθλητικό σωματείο, θα λάβει μείωση στο φόρο του 20% * 1.000 € = 200 €. Εφόσον 1.000 € είναι ακριβώς το 5% του εισοδήματός του, η δωρεά του καλύπτεται πλήρως από το ευεργέτημα. Αν είχε δωρίσει 2.000 €, μόνο τα 1.000 € (5% του εισοδήματος) θα υπολογίζονταν για την έκπτωση φόρου, δίνοντας πάλι όφελος 200 € στη φορολογία του. (Σημείωση: Η μείωση αυτή αποτυπώνεται στους κωδικούς 059-060 του εντύπου Ε1 στη φορολογική δήλωση​.)

• Προσοχή στη νομιμότητα της δωρεάς: Για να αναγνωριστεί η δωρεά φορολογικά, θα πρέπει να έχει δοθεί νόμιμα (συνήθως μέσω τραπεζικής συναλλαγής ή με επίσημη απόδειξη του σωματείου) και να δηλωθεί στη φορολογική δήλωση. Το σωματείο-λήπτης πρέπει να είναι επιλέξιμο (αναγνωρισμένο) όπως ορίζεται από το νόμο. Εάν ένα σωματείο δεν πληροί τις προϋποθέσεις (π.χ. δεν είναι αναγνωρισμένο από τη ΓΓΑ ή δεν έχει κοινωφελή χαρακτήρα), τότε η δωρεά προς αυτό δεν παρέχει κανένα φορολογικό όφελος στον δωρητή πέραν της ηθικής ικανοποίησης.

Για τον Δωρητή – Νομικό Πρόσωπο (Επιχείρηση)

Οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν δωρεές αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τους ιδιώτες. Σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (άρθρο 22, Ν.4172/2013), γενικά εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα μιας επιχείρησης οι δαπάνες που πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης και σχετίζονται με την επιχειρηματική δραστηριότητα. Μια καθαρή δωρεά (δηλαδή χωρίς διαφήμιση) προς ένα αθλητικό σωματείο συνήθως δεν θεωρείται ότι εξυπηρετεί άμεσα επιχειρηματικό σκοπό, οπότε δεν εκπίπτει αυτόματα. Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις όταν το σωματείο έχει τον κατάλληλο χαρακτήρα:

• Δωρεές σε κοινωφελή/μη κερδοσκοπικά σωματεία: Εάν το αθλητικό σωματείο χαρακτηρίζεται ως κοινωφελής οργανισμός ή ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (π.χ. ίδρυμα, σύλλογος με αναγνωρισμένο φιλανθρωπικό έργο), τότε η επιχείρηση μπορεί να εκπέσει 100% το ποσό της δωρεάς ως δαπάνη​. Προϋπόθεση είναι να πληρούνται οι γενικοί όροι του άρθρου 22 του ΚΦΕ – ενδεικτικά, να υπάρχει το νόμιμο παραστατικό, να έχει καταχωρηθεί στα βιβλία και να μη συντρέχουν λόγοι μη έκπτωσης του άρθρου 23 (π.χ. να μην είναι πλασματική δαπάνη).
• Δωρεές σε “απλά” αθλητικά σωματεία: Εάν το σωματείο δεν έχει τον παραπάνω κοινωφελή χαρακτήρα (δηλαδή είναι ένα απλό αθλητικό σωματείο μη αναγνωρισμένο ως κοινωφελές ίδρυμα), τότε η δωρεά δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης​. Πολλές επιχειρήσεις σε τέτοια περίπτωση επιλέγουν να μετατρέψουν τη στήριξη σε χορηγία/διαφήμιση ώστε να χαρακτηριστεί ως διαφημιστική δαπάνη, η οποία έχει διαφορετική μεταχείριση (βλ. επόμενη ενότητα).

Παρακάτω θα δούμε την φορολογική αντιμετώπιση διαφημιστικών χορηγιών προς αθλητικά σωματεία.

Πότε η χορηγία είναι εμπορική συναλλαγή και ποιες οι υποχρεώσεις του αθλητικού σωματείου;